Çelik Halat Kompozisyonları, çalışma koşullarına, maruz kalacağı yüke ve hayati risk olasılığına göre seçilir.
Çelik Halat seçiminde temel bilgiler Tablo-4 verilmiştir. Halat seçimi ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerin dikkate alınmasında fayda görülmektedir.
1) Tel Mukavemeti
Çelik Halatların;
Tel mukavemet değerine göre değişmektedir.
2) Çelik Halat Kompozisyonları
Halatların ;
çelik halat kompozisyonuma göre değişmektedir. Ekonomik halat önmrü ve kullanım şartları dikkate alınırken bu özellikler göz önünde bulundurukmalıdır.
Tablo-4 incelendiğinde görüleceği üzere dış telleri kalın 6x7(1+6) ve 6x10 FS (3+7) gibi halatlar aşınma ve ezilmelere en büyük direnci gösterirken yapısında çok sayıda ince tel bulunduran örneğin 6x37 gurubu halatlar, eğilme yorulmasına karşı en büyük dayanım özelliğini gösterirler. bu iki grup arasında 6x19 filler ve esnek 6x19 grubu haatlarda bu özelliker dengelenmiştir. bu nedenle bu tip halatlar, özellikle orta dereceli hızlarda ağır hizmet kaldırma ve çalışma halatları olarak yaygın şekilde kullanılırlar.
TABLO-4 Halat Seçimine Etki Eden Faktörler
Tel mukavemetinin halat özelliğine etkisi | |||
Çekme dayanımı Germe yüküne direnç (en çoktan en aza) |
Ezilme ve aşınmaya direnç (en çoktan en aza) |
Ezilme ve aşınmaya direnç (en çoktan en aza) |
Bükülmeye karşı dayanım Bükülme yorulmaısna direnç (en çoktan en aza) |
Ortalama Emniyet Faktörü | |||
1.1 ve 3. Sınıf Vinç Sapanları : 6 Elevatörlerde : 6 İnşaat Vinçleri : 6 Çekme Halatları (malzeme) : 6 Çekme Halatları (insan) : 8 Dönmez Halatlar : 8 |
|||
Standart Halat Grubu |
Halat Kompozisonları | Dış Tel Sayısı | Halat Kompozisyonları aşınma Bükülme yolrulmasına karşı göreceli etkileri |
6x7 6x19 6x19 6x19 6x19 6x19 6x19 6x19 8x19 6x19 8x19 6x37 8x19 8x19 6x37 8x19 6x37 8x19 6x37 6x37 6x37 6x37 6x37 6x37 |
6x7 (1+6) 6x10 (3+7) 6x17S (1+8+8) 6x24 F.S. (3+(6+6)+9) 6x19S (1+9+9) 6x25S (1+6+9+9) 6x25 F.S. (3+(6+6)+10) 6x21 F (1+(5+5)+10) 6x26 WS (1+5+(5+5)+10) 6x27 FS (3+(6+6)+12) 6x19 W (1+6+(6+6)) 17 veya 18x7 (1+6) Dönmez 6x19 (1+6+12) 8x19S (1+9+9) 6x25 (1+6+6dt+12) 8x19W (1+(6+6)+6) 6x31 SW (1+6+(6+6)+12) 8x21F (1+5+5+10) 12x6/3x24 Dönmez 6x30 FS (3+6+6+15) 6x36 SW (1+7(7+7)+14) 6x24 (9+15LÖ) 6x26W (1+4+7+7(7+7)) 6x37S (1+6+15+15) 34x7 (1+6) NR 6x33 FS (3+12+1) 8x25 F (1+(6+6)+12) 6x41 F (1+8+(8+8)+16) 6x41 SW (1+8+8+8+16) 6x37 (1+6+12+18) 6x43 F (4+6(9+9)+18) 6x46 F (1+9(9+9)+18) |
6 7 8 9 9 9 10 10 10 12 12 6 12 9 12 12 12 10 15 15 14 15 14 15 6 18 12 16 16 18 18 18 |
3) Halat Emniyet Katsayısı, Metalik Kesit Alanı
Emniyet Katsayısının amacı halat üzerindeki değişik kuvvetlerin toplamı ile halat kopma yükü arasında tatmin edici bir oran tespit etmektektir. Bu oranın tespitinde
gibi etkenler dikkate alınamlıdır.
Metalik kesit alanı, eşastik uzamaların tespitinde ve hazır tablolar olmadığında halat kopma yükü hesaplamalarında kullanılabilir. Kopma yükü, metalik kesit alan tel kopma yükü aralığı ortalaması ile çarpılarak tespit edilebilir. Örneğin 160-185 kg/mm2 aralıkta ortalama mukavemet 172,5 kg/mm2 dir. Hesaplanmış halat kopma yükü P;
P= Metalik kesit alanı (mm2) x Tel Mukavemeti (kg/mm2) x Halat Kaybı Katsayısı şeklinde formüle edilir.
4) Halat Açısı-Kaldırma Kapasitesi ve Kullanımda Dikkat Edilecekk Hususlar
1.Sapanla belli bir açı yapılan kaldırmalarda halatın yük kaldırma kapasitesinin etkilendiği dikkate alınmalıdır.
Bu etkilenme miktarı Tablo-5'te verilmiştir
TABLO-5 Kaldırma Açısı ve Halat Kaldırma Kapasitesi İlişkisi
Kaldırma Açısı | Halat Kaldırma Kapasitesindeki Düşme % |
30 | 5 |
60 | 13 |
90 | 30 |
120 | 50 |
2. Halatlar tel kesilmelerini engellemek için kesinlikle keskin köşelere değecek şekilde kullanılmamalıdır
3. Lif Özlü (Kendir Özlü) halatlar yüksek sıcaklıklarda örneğin ergimiş metallerin taşınmasında kullanılmamalıdır
4. Halat çapı, kırık tel sayısı, yağlama vb. önemli hususların kullanım sırasında durumu sürekli kontrol edilmeli ve bunlar kayıt altına alınmalıdır
5. Çift olarak kullanılan halatlar mutlaka birlikte takılmalı, birlikte değerlendirilmeli ve sökülmelidir.
4) Çelik Halat Kompozisyonları Genel Özellikleri ve Kullaım Yerleri
Halat grupları ve genel özellikleri Tablo-6' da verilmiştir. Ancak halatların hangi şartlarda kullanılacağı dikkate alınarak karşılıklı görüşmeler sonrasında uygun halat tipinin daha sağlıklı olarak tespit edileceği dikkate alınmalıdır.
TABLIO-6 Çelik Halat Gruplarına Göre Genel Özellikler
Halat Grubu | Genel Özellikler |
6x7 | Kalın tellerden dolayı "Kaba Örüm" şeklinde nitelendirilebilrler Aşınma yıpranmalarının önemli olduğu sürtünmeli yerlerde tercih edilirler. Sert halat grubudur ve büyük çaplı makara kullanımı gerekmektedir |
6x19 | Birçok yerde kullanılır. Esneklik ve aynı zamanda aşınmaya karşı dayanımları yüksektir |
6x19 Filler Dolgu Telli |
6x19 Alt grubudur. 6x21 den daha esnektir |
6x19 Warrington |
6x19 alt grubudur. 6x19 fillerden daha az ancak 6x21 Fillerden daha esnektir. |
6x21 Filler Dolgu Telli |
6x19 alt grubundandır. Warrington grubuna göre daha az esnek ancak aşınma direnci daha fazladır. Diğer yönlerden 6x19 Seale grubundan daha esnek ancak daha az aşınmaya dirençlidirler |
6x26 | 6x19 alt grubundandır. 6x19 aşınma dayancı ile 6x19-6x37 grupları arasında bir esneklik özelliği gösterirler |
Seale Kompozisyonlar | 6x19 grubunda en az esnekliğe sahip halatlardır. Aşınma ve ezilme mukavemetleri ile sağlamlıkları mükemmeldir. |
6x19 Seale | En tanınmış Seale tipi halatlardır. Aşınmaya karşı dayanımları 6x21 Seal'lere göre biraz daha fazladır. |
6x21 Seale | Esneklik ve aşınma dayanımları hemen hemen aynıdır. Sağlam ve ezilemey karşı dayanımları iyidir |
6x37 | Esneklikleri çok iyidir. Aşınma dayanımları 6x19 grubundan daha fazladır |
Dönmez Halatlar (19x7,35x7 gibi) |
Yüklendiklerinde dönme eğilimleri, gelenkesel halatlara göre daha azdır. Yüklenme kapasiteleri 6x19 ve 6x37 grubu halatlara göre daha düşüktür. |
Transpalet kullanırken nelere dikkat edilmelidir ?
Günlük hayatımızı kolaylaştıran ve pek çok işleri yapmaya faydası olan basit makinalar bulunmaktadır.
Standartlara uygun polyester sapanlar, uzmanlarca en fazla üç aylık aralıklarla kontrol edilir.
Çelik Halat Kompozisyonları, çalışma koşullarına, maruz kalacağı yüke ve hayati risk olasılığına göre seçilir.
Copyright ©2022 DOĞUKAN ÇELİK HALAT.